Themersonowie: Franciszka i Stefan w XXI wieku
Na tegoroczną edycję Festiwalu Themersonów, Płocka Galeria Sztuki przygotowała ankietę poświęconą Franciszce i Stefanowi Themersonom. Została przygotowana w dwóch wersjach: elektronicznej, dostępnej na stronie Facebook, oraz papierowej, umieszczonej w siedzibach: PGS i POKiS-u. Łącznie w ankiecie wzięło udział 117 osób. Ankietowani odpowiadali na 9 pytań. Co wiemy na temat twórczości tego artystycznego duetu? Czy uważamy ją za ważną, zrozumiałą i potrzebną? Zazwyczaj zaznaczano po jednej odpowiedzi, choć były pytania, przy których nie została podkreślona żadna lub więcej niż jedna propozycja.
Pierwsze pytanie było dwuczłonowe: Czy Themersonowie powinni mieć swój pomnik, a jeśli tak, to gdzie? Zdecydowanie przeważała liczba odpowiedzi na tak – 87, 30 ankietowanych było przeciwnego zdania. 72 osoby widziałoby taki pomnik w Płocku, 15 – w Londynie, 3 osoby wskazały na oba miasta, a 33 nie udzieliły żadnej odpowiedzi.
Jeśli chodzi o lokalizację pomnika, najczęściej wskazywano okolice domu Stefana Themersona (48). Za centrum miasta (w sąsiedztwie ul. Tumskiej) opowiedziało się 15 ankietowanych, na nabrzeżu – 12, w zupełnie przypadkowej lokalizacji – 9, przy starym moście – 3, 33 ankietowanych nic nie zaznaczyło, a 3 osoby udzieliły więcej niż jedną odpowiedź.
W pytaniu o materiał, z którego taki pomnik miałby powstać, 39 osób wskazało tradycyjny, ekologiczny – 36. Materiały nowoczesne i technologicznie zaawansowane wybrało 24 ankietowanych, a 21 nie wypowiedziało się na ten temat. 3 osoby wskazały więcej niż jedną odpowiedź. Natomiast jeśli chodzi o skalę i formę pomnika poświęconego Themersonom, najwięcej (48) osób wskazało tradycyjną formę, według 15 upamiętnienie tego artystycznego duetu może pełnić równocześnie funkcje pragmatyczne, 12 osób uznało, że skala pomnika jest drugorzędna i powinien mieć formę modułową. Po dziewięć odpowiedzi rozłożyło się na formę radykalnie skontrastowaną z otoczeniem i upamiętnienie Themersonów poprzez np. ufundowanie stypendium ich imienia. 30 osób nie udzieliło odpowiedzi na to pytanie, 3 dały więcej niż jedną odpowiedź.
Co do twórczości Franciszki i Stefana Themersonów, znaczna większość ankietowanych stwierdziła, że powinna być ona częścią programu szkolnego, przy czym większość (51) wskazała szkoły średnie. Za tym, by odwoływać się do twórczości tego artystycznego duetu już w programach dla dzieci na wczesnych etapach edukacji (w szkole podstawowej) opowiedziało się 45 osób. 15 uznało twórczość Themersonów za zbyt awangardową, niejasną i wieloznaczną w interpretacji, by nauczać o niej w szkołach. 16 osób nie miało zdania na ten temat. 6 osób udzieliło więcej niż jedną odpowiedź (wczesny etap edukacji i kontynuację w szkole średniej).
Większość ankietowanych po raz pierwszy o artystycznym małżeństwie dowiedziała się od znajomych (33), z Internetu (21) oraz z prasy (15). Po 12 odpowiedzi wskazało szkołę i uczelnię. 3 osoby zaznaczyły tomiki poezji i wystawy ich twórczości, 3 – wystawy w Płockiej Galerii Sztuki. Również po 3 osoby wskazały kino „Przedwiośnie” oraz plakat. 12 osób nie wypowiedziało się na ten temat.
Jeżeli chodzi o możliwą datę uchwalenia przez Sejm RP Roku Themersonów, niektórzy ankietowani podeszli do tego z humorem, dopisując 2015 rok (3) lub wskazując na propozycję odległego 2123 roku (9). Najwięcej (45) ankietowanych wskazało 2023 rok, w którym obchodzona będzie 35. rocznica śmierci obojga artystów. 21 osób wybrało rok 2032 – 125. rocznicę urodzin Franciszki. 3 ankietowanych dopisało rok 2025 (115. rocznica urodzin Stefana), tyle samo dopisało 2022 rok (115. rocznica urodzin Franciszki). 6 osób oznajmiło, że Themersonowie nie powinni patronować żadnej dacie, natomiast 27 osób w ogóle nie udzieliło odpowiedzi.
Na pytanie, jaki produkt w świecie e-commerce i brandingu kultury najlepiej pasuje do tagu #Themerson(F&S), najwięcej (51) osób wymieniło dyskusje o wolności w sztuce i jej etycznych obowiązkach. 45 osób wskazało kreatywne warsztaty dla dzieci i młodzieży. 9 osób uznało, że w ten sposób może być tagowana aplikacja na smartfona, przetwarzająca dane o codziennej aktywności internetowej użytkownika w sposób semantycznie intrygujący, choć niezrozumiały (open source). 3 osoby stwierdziły, że do takiego tagu pasuje jedynie ciekawostka o Themersonach, 18 nie wypowiedziało się na ten temat. 12 osób udzieliło więcej niż jedną odpowiedź.
W ostatnim punkcie ankietowani zostali zapytani, wokół czego powinno się skupiać współczesne wykorzystanie twórczości Themersonów. Najwięcej (60) osób uważa, że do inspirowania sztuki w przestrzeni publicznej, murali, form malarstwa ściennego. 18 osób zaznaczyło punkt o rozpowszechnianiu jej w sieci przez zindywidualizowane systemy dystrybucji informacji i sztuki, a 15 o wykorzystaniu w dyskusjach i projektach na temat możliwości i ograniczeń Design Thinking. 12 ankietowanych wskazało odpowiedź dotyczącą sztuki prezentowanej na nośnikach reklamowych. 9 osób wyraziło chęć utworzenia w Płocku muzeum Themersonów. 3 osoby twórczość tego artystycznego duetu wykorzystałoby w kreowaniu przestrzeni artystycznej i scenografii teatralnej. 12 osób nie wypowiedziało się na ten temat, 6 udzieliło więcej niż jedną odpowiedź (m.in. zaznaczając propozycję i dopisując własną sugestię).
Więcej: http://bityl.pl/8I89S